geplaatst op 27 augustus 2025 door Carine Engelen-Fraikin
Ruim een halve eeuw geleden werd de huid beschouwd als ‘inpakpapier van de inwendige organen’ en dat paste helemaal bij de toenmalige anatomische kennis. Hoewel men door de jaren heen tot nieuwe inzichten is gekomen, wordt de huid nog steeds vaak behandeld met substanties en apparaten waarvan we nu weten dat ze schadelijk zijn.
Inpakpapier is er om het product te beschermen. Een verpakking zorgt ervoor dat stof, vocht en bacteriën worden tegengehouden en bovendien dat de inhoud langer houdbaarheid blijft.
Tot zover komt dit enigszins overeen met de huid.
» Maar ... jammer genoeg leidt deze vergelijking tot de opvatting dat de huid meedogenloos gemanipuleerd kan worden zonder rekening te hoeven houden met de negatieve gevolgen voor het totale organisme en alle biologische processen van het lichaam.
Inpakpapier wordt meestal verwijderd, verscheurd en weggegooid.
De huid is echter een levend orgaan. Ze kan niet ongestraft worden verwijderd of beschadigd en is onvervangbaar. De huid is zelfs het enige orgaan dat niet kan worden getransplanteerd van de ene mens naar de andere!
De dikte van onze opperhuid - de huidlaag die we kunnen zien, voelen en verzorgen - verschilt per lichaamsdeel. De huid van het gezicht is ongeveer 0,1 mm dik en de hoornlaag is zelfs niet meer dan een dun vliesje. Toch bestaat de opperhuid ook weer uit 4 à 5 verschillende lagen.
In de onderste laag (de basaalcellenlaag) worden nieuwe cellen gevormd. Van daaruit schuiven de cellen steeds hoger naar de oppervlakte. Tijdens dit proces veranderen de cellen van vorm en samenstelling, en hebben allemaal een andere, zeer belangrijke functie!
Zo vormt de stekellaag een flexibele, netachtige onderlaag waardoor de opperhuid bestand is tegen wrijving en slijtage. De korrelcellen in de volgende etage creëren onder andere hoornlaaglipiden. Dit zijn vetachtige stoffen die ervoor zorgen dat de opperhuid soepel en enigszins waterafstotend is.
De hoornlaag tot slot bestaat uit platte, verhoornde cellen zonder celkern. Deze liggen dakpansgewijs op elkaar en worden door de hoornlaaglipiden aan elkaar gekit. Onder een sterke microscoop bekeken, lijkt deze laag veel op een stenen muur afgedekt door een laagje dakpannen waarbij de opperhuidcellen de stenen zijn en de huidvetten (lipiden) het cement om de boel bij elkaar te houden.
Dit ‘muurtje’ vormt een barrière die ervoor zorgt dat lichaamseigen, nuttige stoffen die de huid ‘kent’ worden toegelaten en dat lichaamsvreemde stoffen worden tegengehouden.
» Mits ... de huid intact is. Door beschadigingen als gevolg van het gebruik van fruitzuren, of door scrubben, exfoliëren, microdermabrasie of microneedling ontstaan er openingen in de huidbarrière waardoor schadelijke en cosmetisch ongewenste stoffen kunnen binnendringen.
De huid is niet alleen het grootste orgaan dat direct contact heeft met de buitenwereld, maar vormt samen met de darmen ook het omvangrijkste afweersysteem dat bestaat uit miljoenen immuuncellen die dag en nacht aan het werk zijn om ziekteverwekkende bacteriën, schimmels, parasieten en virussen uit de weg te ruimen, lichaamsvreemde stoffen onschadelijk te maken en te waken over onze gezondheid.
Graag vertel ik daar de volgende keer meer over.